Lignum vitae
ไม้ Lignum vitae (อ่านว่า “ลิกนัม ไวตี้”) หรือ “แก้วเจ้าจอม” มีชื่อสามัญว่า Lignum Vitae ในภาษาละตินแปลว่า “ไม้แห่งชีวิต” แม้แก้วเจ้าจอมจะเป็นไม้ต่างถิ่นที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปอเมริกาใต้และหมู่เกาะเวสต์อินดีส เป็นหนึ่งในไม้ที่มีความหนาแน่นสูงที่สุดในโลกจนสามารถ จมน้ำได้ ซึ่งหาได้ยากสำหรับไม้ทั่วไป เพราะไม้มักลอยน้ำตามธรรมชาติ นอกจากนี้ ลิกนัมไวตี้ยังมีความพิเศษมากด้วยน้ำมันตามธรรมชาติที่แทรกอยู่ในเนื้อไม้ ทำให้มันมีคุณสมบัติ ทนต่อการเสียดสีและความชื้น สูงมาก
ไม้ Lignum vitae (จากพืชสกุล Guaiacum) มีคุณสมบัติพิเศษหลายประการที่ทำให้มันแตกต่างจากไม้ชนิดอื่น:
1. ความหนาแน่นและความแข็งแรง
- Lignum vitae ถือเป็นหนึ่งในไม้ที่หนักที่สุดในโลก ด้วยความหนาแน่นเฉลี่ยประมาณ 1,230–1,370 กก./ลูกบาศก์เมตร ซึ่งหมายความว่ามันสามารถจมน้ำได้ เนื่องจากมีความหนาแน่นมากกว่าน้ำ
- ค่าความแข็ง (Janka Hardness) อยู่ที่ประมาณ 4,500–5,000 ปอนด์ฟอร์ซ (lbf) ซึ่งสูงกว่าค่ามาตรฐานของไม้ทั่วไปอย่างมาก ทำให้ทนต่อการสึกหรอได้ดีมาก
2. การหล่อลื่นในตัวเอง
- เนื้อไม้มีน้ำมันธรรมชาติ ซึ่งช่วยลดแรงเสียดทาน ทำให้ไม่ต้องใช้น้ำมันหล่อลื่นภายนอกในการใช้งานบางประเภท เช่น แบริ่งของเพลือกเรือหรือเครื่องจักร
คุณสมบัตินี้ช่วยให้ Lignum vitae ทนทานต่อการใช้งานหนักในสภาวะที่ต้องเสียดสีสูง
3. ความทนทานต่อการผุกร่อนและแมลง
- ด้วยน้ำมันธรรมชาติและความหนาแน่นสูง ทำให้ Lignum vitae ทนต่อแมลงและการผุกร่อนได้ดี ไม่จำเป็นต้องผ่านการอบหรือการรักษาด้วยสารเคมีเพิ่มเติม
4. การใช้งานทางอุตสาหกรรม
- ในอดีต Lignum vitae ถูกใช้เป็นแบริ่งสำหรับเรือเดินทะเล เนื่องจากสามารถรับแรงกระแทกได้ดีและไม่เสียหายแม้แช่ในน้ำทะเลนาน ๆ นอกจากนี้ยังถูกใช้ทำบูช (bushings) ในกังหันไอน้ำและในอุตสาหกรรมเครื่องจักรต่าง ๆ
5. โครงสร้างทางกายภาพ
- เนื้อไม้มีลายไม้ที่ละเอียดและซับซ้อน และเนื่องจากมีสีเขียวเข้มจนถึงน้ำตาลเข้ม ทำให้มักถูกนำไปใช้ในการแกะสลักเครื่องประดับ หรือทำด้ามเครื่องมือและอุปกรณ์ดนตรี
ชื่อสามัญ : ลิกนัมไวแท, พาโลซันโต, กวายาคาน, ฮอลีวูด, ลิกนัมไวแทแท้
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Guaiacum officinale และ G. sanctum
การกระจายพันธุ์ : อเมริกากลางและตอนเหนือของอเมริกาใต้
ขนาดของต้น : สูง 20-30 ฟุต (6-10 เมตร) เส้นผ่านศูนย์กลางลำต้น 1-2 ฟุต (0.3-0.6 เมตร)
น้ำหนักเฉลี่ย (เมื่อแห้ง) : 78.5 ปอนด์/ฟุต³ (1,260 กก./ม³)
ความถ่วงจำเพาะ (พื้นฐาน, ความชื้น 12%) : 1.05, 1.26
ค่าความแข็ง Janka : 4,390 ปอนด์แรง (19,510 นิวตัน)
โมดูลัสของการแตกหัก (MOR) : 17,970 ปอนด์แรง/นิ้ว² (123.9 MPa)
โมดูลัสของความยืดหยุ่น (MOE) : 2,481,000 ปอนด์แรง/นิ้ว² (17.11 GPa)
ค่าความแข็งแรงในการบดอัด : 12,380 ปอนด์แรง/นิ้ว² (85.4 MPa)
การหดตัว:
- รัศมี: 5.3%
- แนวสัมผัส: 8.7%
- ปริมาตรรวม: 14.0%
- อัตราส่วน T/R: 1.6