Beli
ต้นไม้ Beli หรือที่รู้จักกันในชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Daniellia oliveri เป็นไม้เนื้อแข็งที่มีคุณค่าและเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในแถบแอฟริกาตะวันตกและแอฟริกากลาง นอกจากนี้ ยังเป็นที่นิยมในอุตสาหกรรมการผลิตเฟอร์นิเจอร์และงานแกะสลักไม้ เนื่องจากไม้ Beli มีลวดลายที่สวยงามและความแข็งแรงคงทน บทความนี้จะครอบคลุมเนื้อหาตั้งแต่ลักษณะทั่วไปของไม้ Beli แหล่งที่มา ขนาด ลักษณะทางชีวภาพ ประวัติการใช้งาน ความพยายามในการอนุรักษ์ ไปจนถึงสถานะปัจจุบันในไซเตส (CITES)
ชื่อวิทยาศาสตร์และชื่อเรียกอื่นๆ
ไม้ Beli หรือ Daniellia oliveri เป็นไม้เนื้อแข็งที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปแอฟริกา โดยเฉพาะในพื้นที่แถบแอฟริกาตะวันตก มีชื่อเรียกท้องถิ่นที่หลากหลายตามแต่ละพื้นที่ เช่น “African Copaiba Balsam” ในบางแหล่ง เนื่องจากต้น Beli มีคุณสมบัติพิเศษในการผลิตน้ำมันหอมระเหยที่นิยมใช้เป็นยาพื้นบ้าน
แหล่งกำเนิดและถิ่นที่อยู่
ต้น Beli พบได้ในพื้นที่ที่มีสภาพอากาศแบบเขตร้อนชื้น โดยเฉพาะในประเทศต่าง ๆ เช่น กานา ไนจีเรีย และแคเมอรูน ต้นไม้ชนิดนี้มักเจริญเติบโตได้ดีในป่าเบญจพรรณหรือป่าที่มีความชื้นปานกลาง มีความสามารถในการทนแล้งได้ในระดับหนึ่ง แต่ต้องการแสงแดดจัดในการเจริญเติบโต
ขนาดและลักษณะทางกายภาพของต้น Beli
ต้น Beli เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ที่สามารถสูงได้ถึง 20-30 เมตร (ประมาณ 65-100 ฟุต) และเส้นผ่าศูนย์กลางของลำต้นประมาณ 0.5-1 เมตร เปลือกของต้นมีสีเทาเข้ม มีลักษณะเป็นร่องลึก ใบของต้น Beli มีลักษณะเป็นใบประกอบขนาดใหญ่และมีสีเขียวเข้ม ดอกของต้น Beli มีสีเหลืองนวลและจะบานในช่วงฤดูร้อน ผลของต้น Beli มีลักษณะเป็นฝักขนาดเล็กที่ภายในมีเมล็ด ซึ่งเมล็ดนี้เองที่สามารถนำมาใช้เป็นพืชสมุนไพรหรือสกัดน้ำมันได้
ประวัติการใช้งานของไม้ Beli
ไม้ Beli มีประวัติการใช้งานมายาวนานในชุมชนแอฟริกาพื้นเมือง เนื่องจากมีความแข็งแรงทนทาน ชาวแอฟริกันใช้ไม้ Beli ในการสร้างบ้าน เรือ และทำเฟอร์นิเจอร์ อีกทั้งยังนิยมนำไม้ชนิดนี้ไปใช้ในงานแกะสลักไม้เพื่อสร้างสรรค์เป็นงานศิลปะพื้นบ้านน้ำมันหอมระเหยจากเปลือกของต้น Beli ถูกนำมาใช้ในแวดวงการแพทย์พื้นบ้านอีกด้วย ชาวพื้นเมืองใช้น้ำมันจากต้น Beli ในการรักษาแผล ลดการอักเสบ และบรรเทาอาการปวดตามกล้ามเนื้อ นอกจากนี้ น้ำมันยังถูกนำมาใช้เป็นส่วนผสมในผลิตภัณฑ์ดูแลผิวบางชนิดในแวดวงอุตสาหกรรม ไม้ Beli ถูกนิยมใช้ในอุตสาหกรรมผลิตเฟอร์นิเจอร์ระดับหรู และงานก่อสร้างภายใน เนื่องจากลวดลายของเนื้อไม้มีความสวยงามเป็นเอกลักษณ์ และมีความแข็งแรงทนทานสูงทำให้เหมาะกับการใช้งานระยะยาว
การอนุรักษ์และสถานะไซเตส (CITES)
ต้น Beli ในปัจจุบันยังไม่ได้รับการจัดอยู่ในสถานะที่ใกล้สูญพันธุ์ตามอนุสัญญาไซเตส (CITES) อย่างไรก็ตาม ในบางพื้นที่ของแอฟริกาที่มีการตัดไม้ทำลายป่าอย่างไม่ควบคุม ต้น Beli ก็เริ่มลดจำนวนลงอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในประเทศที่มีความต้องการไม้เนื้อแข็งสูง การอนุรักษ์ต้น Beli จึงเริ่มได้รับความสนใจมากขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา รัฐบาลและองค์กรที่เกี่ยวข้องในทวีปแอฟริกาหลายแห่งได้มีการรณรงค์เพื่อลดการตัดไม้ทำลายป่าและส่งเสริมการปลูกต้นไม้ทดแทน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเพิ่มความรู้และการสร้างสรรค์นโยบายในการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน นอกจากนั้นยังมีโครงการป่าไม้ระดับนานาชาติที่เข้ามาช่วยสนับสนุนการอนุรักษ์ป่าในแอฟริกา