Aliso del cerro
ที่มาและแหล่งต้นกำเนิด
Aliso del cerro หรือที่รู้จักกันในชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Alnus acuminata เป็นพันธุ์ไม้พื้นเมืองที่พบในภูมิภาคอเมริกาใต้ โดยเฉพาะในประเทศที่มีภูเขาสูง เช่น โคลอมเบีย เอกวาดอร์ เปรู เวเนซุเอลา และอาร์เจนตินา ต้น Aliso del cerro มักเติบโตในบริเวณที่มีระดับความสูงระหว่าง 1,500 ถึง 3,500 เมตรเหนือระดับน้ำทะเลซึ่งมีสภาพอากาศชื้นและเย็น เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของต้นไม้ชนิดนี้ ทำให้สามารถพบได้ตามแนวป่าภูเขาและบริเวณใกล้แม่น้ำ โดยต้นไม้ชนิดนี้มีความสำคัญต่อระบบนิเวศในพื้นที่ดังกล่าว เนื่องจากมันสามารถเพิ่มไนโตรเจนให้แก่ดิน ทำให้ดินอุดมสมบูรณ์และสนับสนุนการเจริญเติบโตของพืชพันธุ์อื่นๆ ในพื้นที่
ข้อมูลของไม้
-
ชื่อสามัญ: Aliso del cerro, Aliso andino, Aile, Jaúl, Huayó, Huauyu, Ramrash (ในภาษาเคชัว)
-
ชื่อทางพฤกษศาสตร์: Alnus acuminata
-
ถิ่นกำเนิด: ภูมิภาคเทือกเขาแอนดีสของอเมริกาใต้ และเม็กซิโก
-
สีของไม้: สีเหลืองอ่อนถึงน้ำตาลอ่อน
-
ลายของไม้: ลายตรงถึงลายพันกันเล็กน้อย
-
ความแข็ง (Janka): ประมาณ 640 ปอนด์แรง (2,850 นิวตัน)
-
ความหนาแน่นเฉลี่ย: ประมาณ 340–440 กิโลกรัม/ลูกบาศก์เมตร
ชื่ออื่นของไม้
-
Aliso colorado
-
Aliso criollo
-
Aliso montano
-
Ilamo
-
Lambrán
-
Palo de lama
-
Ramram
ขนาดและลักษณะของต้น Aliso del cerro
ต้น Aliso del cerro มีลักษณะลำต้นที่ตั้งตรงและมีขนาดสูงใหญ่ โดยทั่วไปจะมีความสูงประมาณ 10-25 เมตร และเส้นผ่านศูนย์กลางของลำต้นสามารถโตได้ถึง 1 เมตร เมื่อเจริญเต็มที่ เปลือกของต้นมีสีเทาหรือสีน้ำตาลเข้ม มีกลิ่นหอมอ่อนๆ จากสารที่ผลิตขึ้นตามธรรมชาติ ใบมีลักษณะรีหรือรูปไข่ และเป็นสีเขียวสด มักมีความยาวประมาณ 6-15 เซนติเมตร และกว้าง 3-7 เซนติเมตร ดอกของ Aliso del cerro มีลักษณะเป็นกลุ่มช่อสีเหลืองแกมน้ำตาลซึ่งบานในช่วงฤดูใบไม้ผลิและฤดูร้อน
ประวัติศาสตร์ของต้น Aliso del cerro
Aliso del cerro มีความสำคัญต่อชนพื้นเมืองอเมริกาใต้มาตั้งแต่สมัยโบราณ ชาวพื้นเมืองเชื่อว่าต้นไม้ชนิดนี้มีพลังในการป้องกันอันตรายและความชั่วร้าย จึงมักใช้ไม้ของ Aliso del cerro ในการทำเครื่องประดับและวัตถุมงคล นอกจากนี้ ชนพื้นเมืองยังใช้เปลือกของต้นไม้ในการสกัดยาสมุนไพรเพื่อรักษาโรคต่างๆ เช่น โรคผิวหนังและการอักเสบ โดยเฉพาะในประเทศเปรู Aliso del cerro ถือเป็นพืชที่มีความสำคัญเชิงสมุนไพรและได้รับความนิยมในการรักษาโรคตามตำรายาแผนโบราณ
การใช้งานและคุณประโยชน์ของไม้ในปัจจุบัน
ไม้ Alnus acuminata มีความทนทานและน้ำหนักเบา ทำให้เหมาะสำหรับการใช้งานต่าง ๆ เช่น:
-
เฟอร์นิเจอร์ภายในบ้าน
-
ของตกแต่ง เช่น กล่อง เครื่องประดับ
-
เครื่องดนตรี
-
งานแกะสลักและหัตถกรรม
-
การก่อสร้างบ้านเรือน
-
การย้อมสีผ้าและหนัง
นอกจากนี้ ใบและเปลือกของต้น Alnus acuminata ยังมีการใช้ในยาสมุนไพร และผลแห้งถูกใช้เป็นลูกปัดในเครื่องปร
การอนุรักษ์ Aliso del cerro และสถานะไซเตส
Aliso del cerro ปัจจุบันอยู่ภายใต้การคุ้มครองของ CITES (อนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศของชนิดพันธุ์สัตว์ป่าและพืชป่าที่ใกล้สูญพันธุ์) เนื่องจากการตัดไม้ทำลายป่าในพื้นที่ต้นกำเนิดส่งผลให้จำนวนต้นไม้ลดลงอย่างรวดเร็ว การลักลอบตัดต้น Aliso del cerro เพื่อนำไปใช้ในอุตสาหกรรมไม้และการเกษตรก่อให้เกิดปัญหาทางสิ่งแวดล้อมต่อพื้นที่ป่า ซึ่งรวมถึงการทำลายถิ่นที่อยู่ของสัตว์ป่า การลดลงของความหลากหลายทางชีวภาพ และปัญหาการกัดเซาะดิน ดังนั้นหน่วยงานภาครัฐและองค์กรอนุรักษ์ในประเทศอเมริกาใต้จึงร่วมกันดำเนินการปลูกฟื้นฟูป่า และควบคุมการใช้ไม้ Aliso del cerro อย่างเข้มงวด โดยการตั้งกฎระเบียบการตัดไม้ รวมทั้งสนับสนุนการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืนนอกจากการปลูกป่าทดแทนแล้ว การศึกษาและการฝึกอบรมชุมชนท้องถิ่นเพื่อให้เข้าใจถึงความสำคัญของการอนุรักษ์ Aliso del cerro ยังเป็นหนึ่งในมาตรการที่สำคัญ ชุมชนในพื้นที่ต้นกำเนิดของ Aliso del cerro มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์โดยการปลูกต้นไม้ชนิดนี้ทดแทนการใช้ไม้ในอุตสาหกรรมหรือการเกษตรเพื่อป้องกันไม่ให้ต้นไม้สูญพันธุ์
สรุป
ไม้ Alnus acuminata หรือ Aliso del cerro เป็นไม้เนื้อแข็งที่มีความทนทานและน้ำหนักเบา เหมาะสำหรับการใช้งานภายในบ้านและงานหัตถกรรมต่าง ๆ แม้ว่าจะมีความสวยงามและคุณประโยชน์หลายประการ แต่ควรระมัดระวังในการใช้งานภายนอก เนื่องจากความทนทานต่อสภาพอากาศที่จำกัด
